احتکار در اسلام و مذهب شیعه اثنی اعشری

احتکار … وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّهَ وَ لا یُنْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللَّهِ، فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ* توبه /34 … کسانى که از زر و سیم گنج مى‏سازند و آنها را در راه خدا خرج نمى‏کنند، به عذابى دردناک مژده ده*. أ- احتکار اموال‏ النّبیّ «ص»: أمّتی فی الدّنیا على ثلاثه أطباق … و أمّا الطّبق الثّالث، فإنّهم یحبّون جمع المال ممّا حلّ و حرّم، و منعه ممّا افترض و وجب. إن أنفقوه أنفقوا إسرافا و بدارا، و إن أمسکوه أمسکوا بخلا و احتکارا. أولئک الّذین ملکت الدّنیا زمام قلوبهم، حتّى أوردتهم النّار بذونوبهم.بحار103/23-24 پیامبر «ص»: امّت من در دنیا سه طبقه‏اند … امّا طبقه سوم آن کسانند که‏ مال را از حلال و حرام گرد مى‏آورند و از مصرف شدن در آن راه که واجب است باز مى‏دارند. اگر خرج کنند با اسراف همراه است و سبقت در شهرت‏طلبى؛ و اگر نگاه دارند از روى بخل است و احتکار مال. اینان کسانیند که مهار دلهایشان در دست دنیاست تا آنکه آنان را به سبب گناهانشان به دوزخ درآورد. ب- احتکار ارزاق‏ النّبیّ «ص»: الاحتکار فی عشره: البرّ و الشّعیر و التّمر و الزّبیب و الذّرّه و السّمن و العسل و الجبن و الجوز و الزّیت. سفینه البحار1/291 پیامبر «ص»: احتکار در ده چیز است: گندم و جو و خرما و مویز و ذرت و روغن و عسل و پنیر و گردو و روغن زیتون.* در باره «تعمیم احتکار»، و اینکه آنچه در اخبار ذکر شده است به صورت «قضیّه خارجیّه» است نه «حقیقیّه، و عنوان ذکر مثال دارد، ج- احتکار، زیان آن به دین محتکر النّبیّ «ص»: من جمع طعاما یتربّص به الغلاء أربعین یوما، فقد برئ من اللَّه و برئ اللَّه منه. سفینه البحار1/291 پیامبر «ص»: هر کس گندمى را به قصد گران شدن آن، چهل روز احتکار کند، از خدا برى و خدا از او برى است. د- احتکار، زیان آن به دنیاى محتکر الإمام الصّادق «ع»: کلّ حکره تضرّ بالنّاس و تغلی السّعر علیهم، فلا خیر فیها. دعائم الاسلام2/35 امام صادق «ع»: هر احتکارى که به مردم زیان برساند و نرخ را بالا برد، در آن خیرى نیست. ه- احتکار، زیان آن به جامعه الإمام علی «ع»: … و ذلک (احتکار المنافع، السّلع، البضائع)، باب مضرّه للعامّه. نهج البلاغه/1017 امام على «ع»: … این (احتکار کالاها و چیزهاى مورد نیاز جامعه)، براى همه مردم زیان دارد. و- احتکار، زیان آن به حاکمیّت‏ الإمام علی «ع»- فی العهد الأشتریّ: … و ذلک (الاحتکار) … عیب على الولاه. نهج البلاغه/1017 امام على «ع»- در عهدنامه اشترى: این (احتکار)، ننگى است براى والیان (عوامل حاکمیّت). ز- احتکار، خطا، پستى، شرارت‏ الإمام علی «ع»: من طبائع الاغمار، اتعاب النّفوس فی الاحتکار. غررالحکم/304 امام على «ع»: رنج رساندن به مردم از راه احتکار، از خصلتهاى مردم جاهل است. ح- احتکار، فجور الإمام علی «ع»: الاحتکار شیمه الفجّار. غررالحکم /17 امام على «ع»: احتکار خصلت فاجران است. ط- محتکر، گناهکار الإمام على «ع»: المحتکر آثم عاص. دعائم الاسلام2/35 امام على «ع»: محتکر مرتکب گناه است و معصیت کار. ى- محتکر، ملعون‏ النّبیّ «ص»: المحتکر ملعون. سفینه البحار1/291 پیامبر «ص»: محتکر ملعون است. یا- محتکر، بدتر از دزد النّبیّ «ص»-فیما رواه الإمام الکاظم: … لئن یلقى اللَّه العبد سارقا أحبّ إلیّ من أن یلقاه قد احتکر طعاما أربعین یوما … معانی الاخبار1/148 پیامبر «ص»- به روایت امام کاظم «ع»: … اگر بنده‏اى بعنوان «دزد»، به نزد خدا رود، در نظر من بهتر است تا بعنوان «محتکر»، که چهل روز ارزاق را احتکار کرده باشد … یب- بازرگانان و احتکار الإمام علی «ع»: إنّ فی کثیر منهم (التّجار و المستوردین و أهل الکسب)، ضیقا فاحشا، و شحّا قبیحا، و احتکارا للمنافع … نهج /1017 امام على «ع»: بسیارى از ایشان (بازرگانان و واردکنندگان اجناس و اهل کسب و خرید و فروش)، سختگیریى فاحش و بخلى زشت دارند، و آنچه مورد نیاز مردم است احتکار مى‏کنند … یج- منع احتکار النّبیّ «ص»-فیما رواه الإمام امیر المؤمنین فی عهده للأشتر النّخعیّ: …فامنع من الاحتکار، فإنّ رسول اللَّه «ص» منع منه. نهج /1017 پیامبر «ص»- به روایت امام امیر المؤمنین «ع» در «عهدنامه اشترى»: … جلو احتکار را بگیر، که پیامبر خدا «ص» از آن منع فرمود. الإمام علی «ع»: کن موثرا و لا تکن محتکرا. غررالحکم/245 الإمام على «ع»- فیما کتبه إلى رفاعه بن شدّاد البجلیّ، قاضیه على الأهواز: انه عن الحکره، فمن رکب النّهی فأوجعه، ثمّ عاقبه بإظهار ما احتکر. دعائم الاسلام 2/36 امام على «ع»- در نامه‏اى به رفاعه بن شدّاد بجلّى، قاضى اهواز: از احتکار جلوگیرى کن، و هر کس احتکار کرد کیفرى دردناکش ده، و سپس با بیرون آوردن اجناس احتکار شده، محتکر را به عقوبت برسان. ید- احتکار، گناهى جبران‏ناپذیر 26 النّبیّ «ص»- فیما رواه الإمام الباقر: أیّما رجل اشترى طعاما فکبسه أربعین صباحا یرید به غلاء المسلمین، ثمّ باعه فتصدّق بثمنه، لم یکن کفّاره لما صنع. وسائل 12/314 پیامبر- به روایت امام باقر «ع»: هر کس طعامى را بخرد و آن را چهل روز نگاه دارد، تا مسلمانان را به گرانى دچار سازد، سپس کالاى احتکار شده را بفروشد و بهاى آن را صدقه دهد، کفّاره آنچه کرده است نخواهد بود. یه- عقوبت محتکران در دنیا (1)- تنبیهى در خور احتکار الإمام علی «ع»- فی العهد الأشتری: … فمن قارف حکره بعد نهیک إیّاه، فنکّل به، و عاقبه فی غیر إسراف. نهج /1018 امام على «ع»- در عهدنامه اشترى: … هر کس پس از منع احتکار باز مرتکب این جنایت شود، او را کیفرى ده مایه عبرت دیگران؛ و به عقوبتش برسان، با رعایت حد.* البته زمان جنگ با زمان صلح متفاوت خواهد بود، همچنین در دوران انقلاب با حالت عادى. (2)- در دسترس قرار دادن کالاهاى احتکارى‏ الإمام علی «ع»- فیما کتبه إلى قاض

+ نوشته شده در شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۰۱ ساعت 14:42 توسط سینا اختري شیشوان / Sina Akhtari  |