چه محکومیت‌هایی در گواهی عدم سوء پیشینه درج می‌شود؟

چه محکومیت‌هایی در گواهی عدم سوء پیشینه 

عدم سوء پیشینه | 

سوء پیشینه چیست؟گواهی عدم سوء پیشینه چیست؟محکومیت به چه جرایمی موجب سوء پیشینه کیفری می‌شود؟به چه نکاتی در سوء پیشینه توجه کنیم؟سوء پیشینه در قانون جزای ایرانحقوق اجتماعیمدت سوء پیشینه کیفریرفع اثر از سوء پیشینه کیفرینقش گواهی عدم سوء پیشینه در ثبت شرکت
همه ما کمابیش کلمه سوء پیشینه به گوش‌مان خورده است. مفهومی که شرط اولیه برای استخدام در بسیاری از نهاد‌ها و ارگان‌های دولتی‌ست و حتی گاهی شرکت‌های خصوصی نیز از شما گواهی عدم سوء پیشینه می‌خواهند. سوال اصلی این است که سوء پیشینه چیست و ارتکاب به چه جرم‌هایی باعث سوء پیشینه برای شما می‌شود؟ در این مطلب علاوه بر پاسخ به این سوالات، با گواهی عدم سوء پیشینه آشنا می‌شویم.

سوء پیشینه چیست؟
سوء سابقه یا سوء پیشینه، شناسنامه کیفری افرادی‌ست که مرتکب جرم شده‌اند. این شناسنامه گاهی به صورت ابدی همراه فرد است و گاهی به صورت موقتی‌ست. پیش از هر چیز لازم است به این نکته توجه کنید که ارتکاب به بعضی از جرم‌ها بر خلاف تصور رایج مردم در اثر اشتباه صورت می‌گیرد، مانند بسیاری از جرایم رانندگی. در این موارد جرایم، غیر عمد محسوب می‌شوند و با جرمی مانند قتل یا سرقت متفاوت است. به همین دلیل همه جرم‌ها را نمی‌توان در یک دسته‌بندی قرار داد و ارتکاب به هر جرمی را باعث ایجاد سوء پیشینه دانست.

گواهی عدم سوء پیشینه چیست؟
برای احراز صلاحیت در بسیاری از مشاغل به ویژه مشاغلی که به ارگان‌های دولتی مرتبط است، باید گواهی عدم سوء پیشینه را به عنوان یکی از مدارک ارائه دهید. این گواهی‌ نشان دهنده این است که هیچ گونه سابقه کیفری در جرایمی که در قانون به آن‌ها اشاره شده است، وجود ندارد. این نکته را در نظر داشته باشید که ارتکاب به هر نوع جرمی ایجاد سوء پیشینه کیفری برای شما نمی‌کند؛ به عبارت دیگر برخی از جرایم در پرونده ثبت می‌شوند ولی با استعلام گواهی عدم سوء پیشینه به آن‌ها اشاره نمی‌شود، مگر به درخواست مراجع قضایی برای تعیین یا بازنگری در مجازات؛ در نتیجه موجب محرومیت از حقوق اجتماعی‌ نیست.

بیشتر بدانید
برگزاری نمایشگاه گذر نوآوری، تهران هوشمند
محکومیت به چه جرایمی موجب سوء پیشینه کیفری می‌شود؟
در صورتی که محکومیت، از جمله محکومیت‌های موثر کیفری باشد، علاوه بر مجازات اصلی لازم است، مجازات فرعی که جنبه اجتماعی و عمومی جرم است، اجرا شود. طبق «قانون مجازات اسلامی»، محکومیت به جرایم زیر از جمله محکومیت‌های موثر کیفری به شما می‌رود:

جرایمی که مجازات آن‌ها سالب حیات است، مانند قتل که مجازات آن قصاص است
جرایمی که مجازات آن‌ها حبس ابد است: مانند ارتکاب سرقت حدی برای بار سوم
جرایمی که موجب مجازات قطع عضو هستند، مانند سرقت حدی برای بار اول و دوم
جرایم موجب مجازات قصاص عضو، مانند قطع عمدی عضو دیگری که موجب قصاص عضو جانی می‌شود
جرایم مستوجب نفی بلد، مانند محاربه
جرایم مستوجب حبس تا درجه‌ پنج، مانند آدم‌ربایی
جرایم موجب شلاق حدی، مانند زنا، قَذف و شرب خمر
به چه نکاتی در سوء پیشینه توجه کنیم؟
اگر فردی به سرقت یا جرم دیگری متهم شود، تا زمانی که جرم او ثابت نشده و دادگاه او را محکوم نکرده است، سوء سابقه‌ای برای او در نظر گرفته نمی‌شود.
محکومیت موثر کیفری برای جرایمی‌ست که علاوه بر مجازات اصلی، مجازات فرعی یعنی محرومیت از حقوق اجتماعی را شامل شود.
در صورتی‌که مجرم عفو شود، سابقه کیفری او تا گذشتن مدت محکومیت قانونی وجود دارد.
در صورتی‌که شاکی خصوصی وجود داشته باشد، با گذشت شاکی علاوه بر از بین رفتن مجازات اصلی، سوء سابقه نیز از بین می‌رود.
سوء پیشینه در قانون جزای ایران
قانون برای امنیت و سلامت بیشتر جامعه، صلاحیت برخی از حقوق و فعالیت‌های اجتماعی را از افرادی که مرتکب جرایمی می‌شوند، سلب کرده است. این حقوق به صورت طبیعی برای همه افراد وجود دارد اما به واسطه ارتکاب بعضی از جرایم به صورت موقت یا دائم از بین می‌رود و در گواهی عدم سوء پیشینه به آن‌ها اشاره می‌شود. این فعالیت‌های اجتماعی به اندازه‌ای مهم هستند که محرومیت از آن‌ها یک مجازات فرعی برای مجرم به شمار می‌رود.

حقوق اجتماعی
آن دسته از حقوق اجتماعی که با ارتکاب جرم از بین می‌روند، در ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامی عبارت‌اند از: داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا

عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیئت دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور
تصدی ریاست قوه قضاییه، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری
انتخاب شدن یا عضویت در انجمن‌ها، شوراها، احزاب و جمعیت‌ها به موجب قانون یا با رای مردم
عضویت در هیئت‌های منصفه، امنا و شوراهای حل اختلاف
اشتغال به عنوان مدیر مسئول یا سردبیر رسانه‌های گروهی
استخدام یا اشتغال در کلیه دستگاه‌های حکومتی اعم از قوای سه‌گانه، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به آن‌ها، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، نیروهای مسلح، سایر نهادهای تحت نظر رهبری، شهرداری‌ها و موسسات مامور به خدمات عمومی و دستگاه‌های مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آن‌ها
اشتغال به عنوان وکیل دادگستری، تصدی دفاتر ثبت اسناد رسمی، ازدواج و طلاق و دفتریاری
انتخاب شدن به سمت قیم، امین، متولی، ناظر یا متصدی موقوفات عام
انتخاب شدن به سمت داوری یا کارشناسی در مراجع رسمی
استفاده از نشان‌های دولتی و عناوین افتخاری
تاسیس، اداره یا عضویت در هیئت مدیره شرکت‌های دولتی، تعاونی و خصوصی یا ثبت نام تجارتی یا موسسه آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و علمی
بیشتر بدانید
هزینه دریافت کد اقتصادی
مدت سوء پیشینه کیفری
یکی از اصلی‌ترین نیاز‌های زندگی در جامعه، داشتن شغل برای کسب درآمد است، شرایط شغلی برای استخدام در بسیاری از ادارات و مراکز دولتی و حتی در برخی از شرکت‌های خصوصی‌ باعث می‌شود، همه افراد نتوانند به شغل مناسب دست پیدا کنند. داشتن سوء سابقه کیفری یکی شرایط اصلی استخدام است. در نتیجه در صورتی‌که فردی مرتکب جرم شود، درج سوء سابقه دائمی برای او، به معنی پایان حیات اجتماعی‌اش محسوب می‌شود.

ارتکاب جرم ممکن است در حالت‌های مختلف اتفاق بیوفتد و در ازای آن مجرم به تحمل مجازات محکوم شود؛ به جز موارد معدود مانند: حبس ابد و قصاص نفس، مجازات‌ مدت مشخصی دارد؛ در نتیجه بعضی از جرایم، علاوه بر محکومیت اصلی، محرومیت‌های اجتماعی را نیز در بر دارند، این محکومیت‌ها با گذشت دوره زمانی از بین می‌روند. در این صورت می‌توان گفت، سوء پیشینه کیفری دائمی نیست و پس از گذشتن مدت زمان مجازات‌های قانونی، سوء پیشینه نیز از بین می‌رود و در گواهی عدم سوء پیشینه درج نمی‌شود.

رفع اثر از سوء پیشینه کیفری
در تمامی موارد پیشگیری راه‌حلی‌ست، بهتر از درمان. در ارتکاب جرایم نیز پیشگیری از وقوع جرم مهم‌تر است اما بدیهی‌ست که جامعه‌ای بدون هیچ گونه جرم وجود ندارد. در نتیجه در صورت ارتکاب جرم باید روش‌هایی را اندیشید که آسیب جرایم به افراد و جامعه را کمتر کند، شناسنامه کیفری یا همان سوء سابقه یکی از مواردی‌ست که با در نظر گرفتن محرومیت‌های اجتماعی قصد دارد، سلامت‌ جامعه را حفظ کند؛ در عین حال نباید مجرمان را افراد طرد شده از جامعه دانست. این افراد نیز پس از تحمل مجازات مانند سایر اشخاص باید از تمامی حقوق خود برخوردار باشند.

بیشتر بدانید
هزینه ثبت موسسه
همان‌طور که گفته شد اثر جرایم بر افراد جز در موارد معدود دائمی نیست و با وجود شرایطی این سابقه از بین می‌رود. برای از حذف سابقه کیفری، لازم نیست فرد از دادگاه، حکمی مبنی بر از بین رفتن سابقه کیفری خود بگیرد بلکه پس از اجرای حکم و اتمام دوره محکومیت، سوء سابقه کیفری از پیشینه آن فرد پاک می‌شود و مانند قبل از تمامی حقوق اجتماعی طبق قانون برخودار می‌گردد.

نقش گواهی عدم سوء پیشینه در ثبت شرکت
برای ثبت شرکت، علاوه بر احراز تمامی شرایط، باید صلاحیت خود را از نظر نبود سوء سابقه اثبات کنید؛ به عبارت دیگر گواهی عدم سوء پیشینه یکی از مدارک اصلی ثبت شرکت‌ها به شمار می‌رود؛ تا پیش از این برای ثبت شرکت خود لازم بود از طریق پلیس ۱۰+ گواهی سوء پیشینه را دریافت کنید اما اخیرا اداره ثبت شرکت‌ها برای تسهیل فرآیند ثبت شرکت، اقدام به حذف فیزیکی این گواهی از سوی متقاضی کرد. برای آشنایی با فرآیند اخذ این گواهی در ثبت شرکت‌ها می‌توانید به مقاله «حذف گواهی عدم سوء پیشینه تحولی مهم در ثبت شرکت‌» مراجعه نمایید.